Bulgar Pop Folk Müziği : Chalga
Bulgaristan’da icra edilen, çoğunluğu komşu ülkelerden arak olan fakat bazen orjinal besteleri de çıkartabilen sanatçıların,halkın yerel zevklerine göre şarkılar üretip klipler çektiği bir müzik türü chalga..
Chalga kelimesi, Türkçe, çalgı’dan geliyor. Oldukça fazla hayran kitlesi olan bu türün şarkıları bulgaristan’da epey tutuluyor. Şarkılarda genellikle Arap,Türk,Yunan ve Roman havaları seziliyor.
Şarkıların birçoğu dediğim gibi yunan ve türk şarkılarının coverlarından oluşuyor. Ama bizim türk sanatçılarımız da tabi bulgar chalga şarkılarını araklamıyor değiller.. Aslında balkanların müzik kültürü sürekli birbiriyle haşır neşir.. bulgaristan, yunanistan ve türkiye’den araklıyor;türkiye, bulgaristan ve yunanistan’dan..
Chalga’nın tarihine bakacak olursak ilk olarak yerel müzisyenlerin çeşitli şenliklerde grup halinde çaldığı müziğe denmiş, bu müziği yapanlar chalgadzi yani çalgıcı olarak adlandırılıyormuş. Komünist dönemle birlikte epey yasaklanmış bu şarkılar ve ancak korsan kasetlerden dinlenebiliyormuş. Böylelikle bir underground müzik piyasası da oluşmuş.
1989’da komünist rejimin çöküşüyle yerel discolarda bir çok chalga müzisyeni türemiş, 2000’li yıllara gelindiğinde ise bulgar pop müziği hip hop’a doğru kayarken(anti chalga diye bir akım da var,sadece tekno dinleyen gençleri tasvir eden) chalga yine popülerliğini yitirmemiş ve sayısı oldukça fazla olan süperstarlar doğurmuştur. Chalga’yı günümüzde genellikle kadın sanatçılar icra ediyor, klipleri de çoğunlukla erotik içerikli oluyor. Fikir sahibi olmak açısından,ünlü chalga şarkıcılarının kliplerinin bir çoğuna youtube’dan erişebilirsiniz.
tarz olarak bizim fantezi&arabesk’e oldukça benzese de fikir sahibi olmak açısından dinlemenizi salık veririm.
tavsiye olarak desi slava-beli noshti, veronika – biala sam (despina vandi’den araktir), esil duran – sapernica (sertap erener’den araktır), sms(yine arak) adlı şarkılarını dinleyebilirsiniz.
ayrı olarak incelenmesi gereken azis isimli transeksüel bir roman sanatçı da var, epey popüler kendisi yine.. türkiye’ye de gelmişti yanılmıyorsam geçen sene konser için. en ünlü şarkısı olan obicham te’yi izleyebilirsiniz mesela. bu şahsiyetin tarzı çok enteresandır..
chalga’nın bir de alt türü gypsy chalga var. bu da yerel müziğin çingene müziğiyle birleşmesi sonucu ortaya çıkmış. genellikle bulgar&romen&göçmen kınalarında rastlanan türden bu türe ait köçek denilen ve klarinetli,dansözlü bir oyun havası da var. gypsy chalga’nın en popüler grubu kristal orkestra.. genellike şarkıları türkçe oluyor.
