Bulgar Pop Folk Müziği : Chalga
Bulgaristan’da icra edilen, çoÄŸunluÄŸu komÅŸu ülkelerden arak olan fakat bazen orjinal besteleri de çıkartabilen sanatçıların,halkın yerel zevklerine göre ÅŸarkılar üretip klipler çektiÄŸi bir müzik türü chalga..
Chalga kelimesi, Türkçe, çalgı’dan geliyor. Oldukça fazla hayran kitlesi olan bu türün ÅŸarkıları bulgaristan’da epey tutuluyor. Åžarkılarda genellikle Arap,Türk,Yunan ve Roman havaları seziliyor.
Åžarkıların birçoÄŸu dediÄŸim gibi yunan ve türk ÅŸarkılarının coverlarından oluÅŸuyor. Ama bizim türk sanatçılarımız da tabi bulgar chalga ÅŸarkılarını araklamıyor deÄŸiller.. Aslında balkanların müzik kültürü sürekli birbiriyle haşır neÅŸir.. bulgaristan, yunanistan ve türkiye’den araklıyor;türkiye, bulgaristan ve yunanistan’dan..
Chalga’nın tarihine bakacak olursak ilk olarak yerel müzisyenlerin çeÅŸitli ÅŸenliklerde grup halinde çaldığı müziÄŸe denmiÅŸ, bu müziÄŸi yapanlar chalgadzi yani çalgıcı olarak adlandırılıyormuÅŸ. Komünist dönemle birlikte epey yasaklanmış bu ÅŸarkılar ve ancak korsan kasetlerden dinlenebiliyormuÅŸ. Böylelikle bir underground müzik piyasası da oluÅŸmuÅŸ.
1989’da komünist rejimin çöküşüyle yerel discolarda bir çok chalga müzisyeni türemiÅŸ, 2000’li yıllara gelindiÄŸinde ise bulgar pop müziÄŸi hip hop’a doÄŸru kayarken(anti chalga diye bir akım da var,sadece tekno dinleyen gençleri tasvir eden) chalga yine popülerliÄŸini yitirmemiÅŸ ve sayısı oldukça fazla olan süperstarlar doÄŸurmuÅŸtur. Chalga’yı günümüzde genellikle kadın sanatçılar icra ediyor, klipleri de çoÄŸunlukla erotik içerikli oluyor. Fikir sahibi olmak açısından,ünlü chalga ÅŸarkıcılarının kliplerinin bir çoÄŸuna youtube’dan eriÅŸebilirsiniz.
tarz olarak bizim fantezi&arabesk’e oldukça benzese de fikir sahibi olmak açısından dinlemenizi salık veririm.
tavsiye olarak desi slava-beli noshti, veronika – biala sam (despina vandi’den araktir), esil duran – sapernica (sertap erener’den araktır), sms(yine arak) adlı ÅŸarkılarını dinleyebilirsiniz.
ayrı olarak incelenmesi gereken azis isimli transeksüel bir roman sanatçı da var, epey popüler kendisi yine.. türkiye’ye de gelmiÅŸti yanılmıyorsam geçen sene konser için. en ünlü ÅŸarkısı olan obicham te’yi izleyebilirsiniz mesela. bu ÅŸahsiyetin tarzı çok enteresandır..
chalga’nın bir de alt türü gypsy chalga var. bu da yerel müziÄŸin çingene müziÄŸiyle birleÅŸmesi sonucu ortaya çıkmış. genellikle bulgar&romen&göçmen kınalarında rastlanan türden bu türe ait köçek denilen ve klarinetli,dansözlü bir oyun havası da var. gypsy chalga’nın en popüler grubu kristal orkestra.. genellike ÅŸarkıları türkçe oluyor.
