Bulgaristan’daki “Erken yaşta annelik sorunu”na eğitimle çözüm aranacak

Ülkede reşit olmayan 16 yaşın altındaki gençler, tecrübesizlik ve sorumsuzluk nedeniyle erken yaşta doğum yapıyor. Ülke genelinde kimsesiz çocuklar yurtlarında şuan itibarı ile 16 yaşından küçük kızların dünyaya getirdiği yaklaşık 250 bebek kalıyor. Yaklaşık bir yıl önce 12 yaşındaki bir kızın doğum yapması herkesi şaşırtmıştı. 

Daha sonra üzerinden birkaç ay geçmedi ki, Sliven hastanesinde 11 yaşındaki başka bir kızın doğum yaparak ülkedeki en genç anne rekorunu kırması daha fazla şaşkınlık meydana getirdi. Son olarak Varna’da 2010’un ilk bebeğini dünyaya getiren annenin 14 yaşında olması erken yaşta doğumu yeniden gündeme taşıdı. Bu olaylar toplumda birçok soruya neden olurken ‘çocukların çocuk doğurması’ olayını incelemeye koyulan uzmanlar asıl suçluyu araştırmaya başladı.

Erken yaşta annelik sorununa eğitimle çözüm aranacak

Bireysel istek olmaktan çıkan erken doğumların son zamanlarda daha sık yaşanması yetkilileri de endişelendiriyor. Çoğu zaman aile kendi çocukları için ‘O böyle bir şey yapmaz’ tavrı takınarak olaydan okul ve öğretmenleri suçlarken, öğretmenler sağlam aile yapısı ihmallerini dile getiriyor. Babalarından ayrı büyüyen çocuklar ve ergenlik çağının başında anne olan kızlar toplumdaki sosyal hiyerarşiyi de bozuyor. Erken yaşta doğum yapma geleneğinin çok trajik olduğunu belirten Bilimsel Hemşirelik ve Jinekolojik Birliği Müdürü Dr. Nikola Milçev, her 1000 doğumdan 40’ının ergenlik yaşını doldurmamış kişiler tarafından yapıldığını belirtti. Dr. Nikola Milçev, erken yaşlardaki kişilerin yüzde 39,5’inin ise kürtaj yaptırdığını dile getirdi. Plovdiv’de kızların hamileliğinin üçüncü, dördüncü veya beşinci ayında kürtaj yaptırdıklarını, yasaya göre, hamilenin 16 yaşından küçük olması durumunda 5. ayda yapılan kürtajın son sınır olduğu vurgulandı. Doktorlar, ülkedeki gerçek kürtaj sayısının özel doğum kabinelerinin sayıyı gizlemesinden dolayı doğan bebeklere oranla çok daha yüksek olduğunu savunuyor. Durumun çok ciddi olduğunu belirten doktorlar, Eğitim Bakanı Sergey İgnatov’a mektup yazarak birlik üyelerinin okullarda bu konuda dersler vermesi önerisinde bulunuyor. Okullarda cinsel eğitim dersleri de verilmesini isteyen doktorlar, İskandinavya ülkelerinde cinsel eğitim derslerinin konması ile kürtaj ve istenmeyen hamileliklerin azaldığını örnek gösterdi.

Bebeklerin çoğu terk ediliyor

Ceza Yasası’nda çocuklarla cinsi ilişkinin 5 yıl hapse neden olacağı belirtiliyor. Bu yüzden de çocuğun biyolojik babası çoğu zaman ortaya çıkmıyor. Anne – baba bilinmeden bebeklerin evlatlık edinilmesi de zorlaşıyor. Bebek 2-3 yaşından sonra 16 yaşını dolduruncaya kadar kimsesiz yurtlarında kalıyor. Daha sonra topluma faydalı bir fert olacağı yerde herkese küsmüş ve intikam arayan bir canavar haline dönüşebiliyor. Bakım evlerinde çalışan kişiler bu çocukların belirli yaştan sonra birçoğunda çocuk felci veya buna benzer nörolojik hastalıklar meydana geldiğini söylüyor. Bakım yurtlarına yılda 3 bin çocuk giriyor. Çocukları Koruma Ulusal Ajansı’nın bilgilerine göre, bu kurumlarda yetişen çocukların sayısı 9 bin civarında bulunuyor. Bunlardan yüzde 43’ü Roman, yüzde 37 Bulgar, yüzde 7’de Türk kökenli. Ço-ğunluğu bakılamadığı için ailesi tarafından terk ediliyor.  
Sorumluluk paylaşılamıyor
Gençlerin erken yaşta hamile kalmasını önlemek birçok devlet kurumunun ve sivil toplum örgütlerinin hedefinde yer alıyor. Bazıları çocukların cinsel kültürünü artırma adına gayret sarf ederken, diğerleri terk edilmiş bebeklerin sınırlandırılması için küçük yaştaki anneleri eğitmeye yöneliyor. Buna rağmen çocukların çocuk doğurması ve istenmeyen bebeklerin sayısı gün geçtikçe artıyor.

Ergenlik yaşı da düşüyor

Günümüzdeki çocuk psikologları, ergenlik çağı belirtileri yaşının düştüğünü ortaya çıkarıyor. 13 – 14 yaşları olan ergenliğin şuan itibariyle 9-10’a düştüğü açıklanıyor. Buna karşılık ebeveynlerin zamanına göre şimdiki çocukların ruh yapısının daha ham olduğu kaydediliyor. Sorunun sadece Roman toplumunda olmadığını altını çizen yetkililer, Bulgarlarda da erken yaşta doğumun arttığını belirtiyor. Eski Sağlık Bakanı Radoslav Gaydarski, ‘çocuklar çocuk doğuruyor’ fenomenini sınırlandırmak için kanunda değişiklik yapılmasını ve 16 yaşından küçüklerin doğum yapmasının yasaklanmasını istemişti. Gaydarski, terk edilen çocuklara devlet bakmak zorunda kaldığı için bu konuda devletin bazı hakları da olması gerektiğini savunmuş, fakat teklif yasalaşmamıştı.

Beynur Süleyman,Sofya