Dünyanın en büyük bilgisayar faciaları

Ekranınızda beliren bir hata mesajı sinirlerinizi havaya kaldırıyor olabilir. Siz halinize şükredin çünkü kimi bilgisayar kusurlarının devletleri savaşın eşiğine getirdiği anlar da var

Sanal nükleer savaş
Soğuk Savaş’ın en hararetli dönemine denk gelen 1983 yılında Sovyetler Birliği’nin savunma merkezindeki erken uyarı sistemi alarm verdi. Radar verilerini yorumlayan savunma bilgisayarları Amerikalıların beş nükleer roketi Moskova’ya doğru ateşlediğini söylüyordu. Normal prosedürde yapılması gereken hemen önceden belirlenmiş Amerikan hedeflerine misliyle karşılık verilmesiydi. Ancak o gün süreci başlatacak yetkili Kurmay Albay Stanislav Petrov bilgisayarlar yerine hislerine güvenerek bunun bir hata olduğuna karar verdi ve parmağının ucundaki düğmeye basmadı. Tersi olsaydı bugün şüphesiz başka bir hayat yaşıyor olabilirdik. Yoksa yaşıyor muyduk?

İletişimin önemi
ABD’nin en büyük telekomünikasyon şirketi AT&T’nin bütün ülkeyi yönettiği 114 merkezinden birinde 1990 yılında yaşanan mekanik sorun yüzünden ana bilgisayar o sistemi kapattı. 75 milyon telefon aramasının havada kalmasına yol açan bu durum düzeltildiği andaysa o merkez diğer 113 merkeze ‘bir sorun var, kapanın ve yeniden açılın’ mesajı verdi ve ardından tam bir kaos yaşandı. Yazılımdaki bir satırlık hata yüzünden yaşanan bu olaydan sadece American Havayolları’nın zararı 200 bin rezervasyon iptali oldu.

Havada panik
Dünyanın şu ana dek üretilmiş en büyük uçağı olarak geçtiğimiz ay ülkemizi de ziyaret eden Airbus A380, geliştirilmesinin sürdüğü 2006 yılında bilgisayar yazılımlarının sürüm farklarının kurbanı oldu. Alman ve Fransız mühendislerin ayrı merkezlerde geliştirdiği uçağın teknik çizim ve testlerinin yapıldığı CATIA adlı yazılımın son versiyonunu kullanan Fransızlara karşı Almanlar eski bir sürümü kullanıyordu. İki grubun çizimlerinin bir araya geleceği ana kadar bunu kimse fark etmedi. Bu ‘küçük’ ihmal projenin bir yıl gecikmesine yol açtı.

Milenyum derdi
1985 yılında Spencer Bolles adlı bir yazılım uzmanı haberleşme ağı USENET’e yolladığı bir mesajda 2000 yılına gelindiğinde bilgisayarların karşılaşacağı ilginç bir sorundan bahsetti. Yazılımlar yılları son iki haneye göre değerlendiriyordu. Dolayısıyla yeni binyıla girildiğinde haneler 00 şeklinde yer alacaktı ve bunun 2000 mi yoksa 1900 mü olduğu kestirilemeyecekti. Dünyanın gündemini en çok meşgul eden bu sorunun çözüm maliyetine yönelik yüz milyarlarca dolarlık maliyetler çıkaran bile oldu. Ne var ki 2000 yılına girildiğinde alınan basit ve ekonomik yazılım güncellemeleri sayesinde neredeyse hiçbir sorun yaşanmadı…

Patlamış PC
Ucuzlayan fiyatları ve gelişen donanımları sayesinde mantar gibi yayılan taşınabilir bilgisayarlar 2006 yılında patlamaya başladı. Kimi ciddi yaralanmalara yol açan bu olayın araştırılması sonucu sorunun sektördeki hemen her markaya pil üreten Sony’den kaynaklandığı anlaşıldı. Daha küçük bir form için bileşenleri çok sıkıştıran mühendisler ısınmadan dolayı pillerin kısa devre yapmasına ve patlamasına yol açmıştı. Sonuçta milyonlarca pil geri çağrıldı, başta Sony olmak üzere birçok marka büyük zarar etti.