Türk Dünyası’nın ünlü yazarı Cengiz Aytmatov vefat etti

Eserleri pek çok dile çevrilen Aytmatov, Türk Dünyası’nın en büyük
edebiyatçılarından biriydi.

Cengiz Aytmatov kimdir?

Ünlü Kırgız yazarı, çevirmen, gazeteci ve politikacı, 12 Aralık 1928’de
Kırgızistan’ın Talas Eyaleti ‘ne bağlı Şeker Köyü’nde doğdu. Bişkek’de
Veteriner Fakültesi’nden mezun oldu. Yazarlığa 1952’ de başlayan Aytmatov,
1959’da Kırgız Pravdası gazetesinde muhabir oldu. Daha sonra Povesti Gori
Stepey (Dağlar ve Steplerden Masallar) adlı öykü kitabıyla büyük ün kazandı.
Bu eseri, 1963’te Lenin Ödülü’ne lâyık görüldü ve bu ödül onu aynı zamanda
en genç Lenin Ödüllü yazar da yaptı.

Eserlerini, Kırgızca ve Rusça olarak kaleme alan Aytmatov, eserlerinin
çoğunda tema olarak aşk, dostluk, savaş döneminin acıları ve kahramanlıkları
ile Kırgız gençliğinin gelenek ve göreneklerine bağlılığını seçti. Aytmatov,
milletinin tarih boyunca kazandığı sosyal, kültürel, ahlaki, edebi, askeri
yani bütün maddi ve manevi zenginliğini eserlerine yansıtmış, yaşadığı
coğrafyanın insanının tarih içinde kazandığı değerleri, acılarını,
kahramanlıklarını, tecrübelerini yazıya döküp ölümsüzleştirmiş, halkının
içinde düştüğü zor durumları eserlerinde en güzel şekilde anlatmış, onların
çözümlerine dair ipuçları göstermiş, eserlerinde kendi ifadesi ile ‘tipik
insan’ı ortaya koymaya çalışmış bir yazardır.

Hikayelerinde milletinin temel mülkü olan milli hafızaya ait efsane, destan,
masal, hikaye ve türküleri ve bunların meydana geldiği şartları, ardındaki
hikayeleri, insanları kullanırken, Kırgız Türk kültürünü, psikolojisiyle,
duyuş ve anlayış tarzıyla, maddi manevi zenginliğiyle o kültürü bina
edenlerin evlatlarına yeniden hatırlatmaya çalıştı. Ayrıca hikayelerinde
halkının değerlerini, dertlerini, varsa onun içindeki çürümeyi anlatan
yazarın en önemli özelliği, özüne bağlılık, kendinden, halkından,
coğrafyasından haberdar olma olarak kendini gösteriyor.

Eserleri Türkçe’nin yanı sıra 150’den fazla dile tercüme edilerek
milyonlarca baskıya ulaşan Aytmatov, 1958’de Kırgız Yazarlar Birliği
Prezidyumu üyeliğine, 1962’de de Kırgız Sinematografi İşçileri Birliği
birinci sekreterliğine getirildi.

1966’da SSCB Yüksek Sovyet’i üyeliğine seçildikten sonra da 1967’de SSCB
Yazarlar Birliği Yürütme Kurulu üyesi olan ünlü yazar, 1968’de Sovyet Devlet
Edebiyat Ödülü’nü aldı. Son yıllarda politikaya da atılan Aytmatov,
Kırgızistan Meclisi’nde Talas Bölgesi Milletvekilliğinin yanı sıra
Kırgızistan ‘ın Benelux Devletleri büyükelçiliğini de yapmaktadır.
Uluslararası Cengiz Aytmatov Vakfı Onur Başkanlığı’nın yanı sıra “Diyalog
Avrasya” dergisinin yayın kurulu üyeliğini de yapan Aytmatov, uluslararası
diyalog çalışmalarıyla da tanınmaktadır.

Prof.Dr.Hayati Durmaz
Bulgaristan Türkleri
Kültür ve Hizmet Derneği
Genel Başkanı